LỊCH SỬ - VĂN HÓA
Ba ngày năm trận liên miên
Một đòn Pháp đã chết liền trăm tên
Trang thông tin điện tử xã Tân Hội xin giới thiệu với các bạn chiến công "3 ngày 5 trận" lừng danh ở Khu Gối (Tân Hội và Tân Lập ngày nay).
CÔNG TÁC CHUẨN BỊ:
Tháng 8/1948, sau khi chiếm được các vùng xung quanh Khu Gối, quân đội Pháp và lính đánh thuê quyết định mở cuộc tiến công nhắm đánh chiếm Khu Gối. Lực lượng dân quân du kích của ta sau khi nắm được ý định tiến công của địch đã tiến hành nhiều biện pháp chuẩn bị như: "...Ngày đêm tích cực đào hào, xây dựng làng, xã chiến đấu. Các cổng xóm được gia cố chắc chắn, xung quanh làng xóm, dọc đường làng đều được rào dậu cẩn thận..... Các gia đình mở những lối đi bí mật từ nhà nọ sang nhà kia, nối xóm với xóm, nối thôn với thôn. Chỉ trong nửa tháng tất cả xóm làng ở Tân Hội đều trở thành một hệ thống trận địa làng xã chiến đấu liên hoàn. Các gia đình trong xã đã đào, đắp gần 200 hầm bí mật..." - Trích lịch sử Đảng bộ xã.
CHIẾN CÔNG 3 NGÀY 5 TRẬN
- Ngày thứ nhất: Ngày 22/8/1948, 1 trung đội lính Âu-Phi và 1 trung đội Ngụy(lính người Việt) từ Lai Xá về Tân Lập đến Cầu Xây (Hạnh Đàn) bị lực lượng của ta do đồng chí Chín chỉ huy phục kích. Bị đánh bất ngờ, quân địch hoảng sợ bỏ chạy qua Chùa Dậu về Mả Pha. Trận này ta tiêu diệt 10 tên địch và khiến nhiều tên khác bị thương.
- Ngày thứ 2:
+ Sáng 23/8/1948: Một lực lượng địch từ bốt Bồng Lai kéo vào Tân Hội. Qua Thúy Hội, xuống Thượng Hội đến Miếu Voi Phục thì bị du kích và trung đội 121 của ta phục kích. ta tiêu diệt 13 tên địch và làm nhiều tên bị thương. Địch chạy sang xóm Hống (Phan Long) rồi rút theo đường Đồng Ang - Mả Pha.
+ Chiều 23/8/1948: 2 trung đội lính Âu - Phi và lính ngụy từ bốt Phùng và Thượng Mỗ đi qua Làng Vĩnh Kỳ xuống Chợ Gối bị lực lượng của ta phục kích, và vướng vào mìn của ta. Lực lượng địch rối loạn bỏ chạy về Phùng.
- Ngày thứ 3:
+ 5h00 ngày 24/8/1948: Địch tiến công 1 lực lượng lớn từ nhiều hướng nhằm quyết tâm chiếm được Khu Gối. Quân ta dụ địch tiến sâu vào đội hình đã được bố trí sẵn. Một bộ phận Địch khi đến xóm Giếng (Thúy Hội) thì bị ta kích nổ quả mìn 5Kg. Các lực lượng của ta đồng loạt nổ súng giành giật từng ngõ xóm, ngôi nhà với địch khiến quân địch bị thiệt hại không thể phát triển tiến quân tiếp. Quân địch ở các hướng đốt phá nhà cửa và hội quân ở Vĩnh Kỳ để chờ tiếp ứng.
+ 12h00 ngày 24/8/1948: Sau khi được tiếp viện, địch tiếp tục mở cuộc tiến công. Cuộc chiến giáp lá cà diễn ra ác liệt, ta và địch giành giật từng ngôi nhà, cổng xóm. Đến 3h chiều sau khi bị tổn thất nặng quân địch buộc phải rút lui.
Sơ đồ các trận đánh trong 3 ngày của quân và dân Khu Gối (Cũ)
Kết thúc "3 ngày 5 trận" quân ta tiêu diệt được 92 tên địch, làm nhiều tên bị thương và thu nhiều vũ khí, trang bị. Những cái tên anh hùng Phan Xích, Lê Thao khiến cho quân địch phải khiếp sợ. Anh Hùng Phan Xích, người chỉ huy trận đánh lịch sử này được mệnh danh là "Hùm xám của Liên Bắc". Cùng với đó chiến công của quân và dân Tân Hội làm nức lòng nhân dân, động viên tinh thần chiến đấu của quân và dân trong vùng.
Bài viết sử dụng tư liệu trong cuốn "Lịch sử truyền thống Đảng bộ và nhân dân xã Tân Hội". "Dân ta phải biết sử ta", Chúng ta và các thế hệ mai sau sinh ra trên mảnh đất Tân Hội này mãi mãi ghi nhớ và tự hào về những trang sử anh hùng của QUÊ HƯƠNG TÂN HỘI ANH HÙNG.